La clave:
- Compliance egiturak edukitzea ez da, per se, helburu bat, baizik eta arauekin bat datozen jokabide etikoak hobetzeko palanka. Zentzugabea da langileak politika, prozedura eta soluzio informatikoez goraino betetzea, funtsezko helburu hori lortzen ez bada. Batzuetan eraginkorragoa da sinplera itzultzea.
Legeek ez ezik, nazioarteko estandarrek ere mekanismo tradizionalak aurreikusten dituzte compliancearen eraginkortasuna bermatzeko. Ikusiko dugun bezala whistleblowing lines delakoari buruzko ISO 37002:2021 arauak hainbat adibide proposatzen ditu, eta horiek ere duela gutxiko arauetan daude, esaterako la Ley 2/2023 de protección al informante.
Prozesu elkarrizketatuak
LEnpresa politikarik onenak ez dira zabalenak edo konplexuenak, horien aplikazioa ahalbidetzen dutenak baizik. Era berean, softwarerik eraginkorrena ez da erabiltzen ez diren funtzionalitatez beteta dagoena, erabiltzailearen lana sinplifikatzen duena baizik. Ikuspegi horretatik, compliancearen eraginkortasuna, berez, eraikitzen den inguruneak helburuak lortzen zenbateraino laguntzen duen baloratzean datza Antoine de Saint Exupéry qidazle ospetsuak ohartarazi zuenez, behar ez dena alde batera utzita baino ez da lortzen perfekzioa.
Batzuetan, profesional bikainek ez dute lortzen beren publikoarekin konektatzea testuak edo aplikazioak prestatzen dituztenean. Hori dela eta, compliance elementuak diseinatzen dituztenen eta azken erabiltzaileen arteko lankidetza areagotu egin behar da. 2017az geroztik, Estatu Batuetako Justizia Departamentuak hartzaile potentzialen inplikazioari erantzuten dio corporate compliance. Pprogramen eraginkortasuna ebaluatzean. Esan liteke aipatutako ISO 37002:2021 estandarrak aldarrikatzen duen “hitz egiteko eta entzuteko kulturaren” parte dela, eta pieza garrantzitsua dela compliance kultura sendo baterako.
Beste aukera tradizional batzuk
Gure smartphone-en funtzionalitate guztietatik, zenbat ezagutzen eta erabiltzen ditugu sarri? Galdera horren erantzuna soziologikoki konplexua da. Pentsa liteke adina faktore garrantzitsua dela teknologien ezagutza eta aprobetxamendu mailarako, baina beste baldintza batzuk ere badaude, hala nola oinarri kulturala eta erabiltzaileen hezkuntza testuingurua. Erakundeek askotariko kolektiboak hartzen dituzte, eta gogorarazi behar da batzuen kudeaketak errazten dituzten aplikatiboek zaildu egiten dituztela beste batzuenak.
Adinaz gain, teknologien inguruko ezagutza profesionalaren maila baldintzatzen duten beste faktore batzuk ere badaude, hala nola baldintzatzaile kulturalak eta hezkuntza testuingurukoak.
ISO 37002:2021 sestandarrak prozedura tradizionalak iradokitzen ditu irregulartasunen salaketaren kudeaketari dagokionez. Hala, adibidez, ez du nahikotzat jotzen salaketa bat automatikoki jaso izanaren agiria, eta, gainera, mezu pertsonalizatu bat aurreikusten du hurrengo hiru egunen barruan. Horrek mugatu egiten du, bide batez adimen artifizialaren (AA) erabilera emozionalki konplexuak diren inguruneetan. Era berean, aurreikusten du komunikazioak elkarrizketa pertsonal bidez izapidetu ahal izatea, eta, telefono bidezko baliabidea aukeratuz gero, giza solaskidetza eskainiko dela. Teknologikoki dagoeneko egingarria bada ere, ez dago irregulartasunen kudeaketa eta giza tratua bereizteko asmorik, eta, horregatik, compliancean adimen emozionala, diplomazia eta halako gaitasun pertsonalak gomendatzen dira.
Teknologiaren zale amorratuek esango dute AAk pertsonen arteko elkarrizketa ordezka dezakeela. Izan ere, 2022an egiaztatu zen erabiltzaile batek gai sakon eta sentikorrei buruz hitz egin zezakeela AA batekin. Baina geure buruari galdetu beharko genioke gureganako tratua nolakoa izatea eta nork ematea nahi genukeen guztiz delikatuak diren inguruneetan. Ildo beretik, informatzailea babesteko 2/2023 Legeak elkarrizketa pertsonalen bidez komunikatzeko eskubidea jasotzen du.
Argi dago aukera teknologikoek ez dutela horiek erabiltzera behartzen. Complianceak mekanismo tradizionalekin uztartzea ez da anakronismo bat, sentsibilitate lagin baten eta hurbilketa etikoaren adibide bat baizik. Ikusi dugunez, soluzio teknologikoen erabilera intentsiboak kalte lezakeen kolektiboetako bat salaketen barne kanalen .
“Complianceari buruzko hausnarketak ” izeneko bideo honetan, salatzaileei eta salatuei buruzko nahaste batzuk jorratzen dira, erroreak murrizteko eta haien itxaropenak eraginkortasunez kudeatzen laguntzeko.
Iturria: ALAIN CASANOVAS- Socio responsable de Compliance en KPMG España
Argazkia: hanson-lu-unsplash